Home Nieuws Voorstel automatische verdeling pensioen na scheiding

Voorstel automatische verdeling pensioen na scheiding

by Jeroen Boers

De Wet verevening pensioenrechten bij scheiding is geëvalueerd. Volgens Minister Koolmees behoeft de systematiek van de wet verbetering en moet de wet worden aangepast  aan de huidige tijd. Hij stelt onder meer voor om pensioen na een scheiding automatisch te verdelen onder de ex-partners.

Systematiek Wet verdeling pensioenrechten bij scheiding

Sinds 1995 bestaat de Wet verdeling pensioenrechten bij scheiding (Wvps). Op grond van deze wet hebben beide ex-partners bij scheiding recht op de helft van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap is opgebouwd.

Standaard wordt het ouderdomspensioen verdeeld via verevening. Als de ex-partners binnen twee jaar na de scheidingsdatum een verzoek tot verevening doorgeven, verzorgt de pensioenuitvoerder de uitbetaling aan beiden. Doen ze dat niet of te laat, dan moet de vereveningsgerechtigde zelf de uitbetaling regelen met de ex-partner.

Ex-partners kunnen afwijkende afspraken maken over de verdeling. Zij kunnen ook afzien van verdeling of kiezen voor conversie van het ouderdomspensioen. Bij conversie wordt op het moment van scheiding het deel van het ouderdomspensioen waar de vereveningsgerechtigde recht op heeft omgezet in een zelfstandige eigen aanspraak voor de vereveningsgerechtigde. Bij conversie gaat ook een eventueel bijzonder partnerpensioen mee in de conversie. Het bijzonder partnerpensioen wordt overigens geregeld in de Pensioenwet.

Bestaansrecht Wvps

Al bij de totstandkoming van de Wvps werd onderkend dat deze wet overbodig zou worden als de loopbaan, en daarmee ook de pensioenopbouw, van gehuwden gelijkwaardig zou worden. Er is dan immers weinig noodzaak om het ouderdomspensioen wederzijds te verdelen.
Koolmees schrijft in zijn brief van 8 maart 2018 aan de kamer dat die gelijkwaardigheid in loopbaan van gehuwden er nog niet is doordat vrouwen veelal nog steeds minder uren betaald werk verrichten en daardoor een lager inkomen hebben dan mannen. Hierdoor blijft ook de pensioenopbouw van vrouwen achter bij die van mannen. Verder komt het nog steeds veel voor dat vrouwen minder werken dan mannen omdat zij meer tijd besteden aan de zorg voor kinderen en het huishouden. En ook jonge vrouwen werken kort na het behalen van een diploma al vaker in deeltijd dan mannen. De Wvps heeft volgens Koolmees daarom nog steeds bestaansrecht.

Conversie als standaardmethode

Na een scheiding kan het ouderdomspensioen op grond van de Wvps op twee manieren verdeeld worden. Verevenen (verdeling vanaf moment dat pensioen in gaat) of conversie (op moment van scheiding pensioen verdelen zodat ieder een eigen aanspraak krijgt). Beide zijn mogelijk onder de Wvps, maar verevenen is de standaard.

Bij verevening van pensioen is de vereveningsgerechtigde afhankelijk van de keuzes die zijn of haar ex-partner maakt. De stijging van de AOW-leeftijd heeft tot gevolg dat de impact van die afhankelijkheid van de keuzes van de vereveningsplichtige groter kan worden als er sprake is van een leeftijdsverschil. Verevend pensioen kan hierdoor nóg eerder of later uitgekeerd worden dan de vereveningsgerechtigde, gezien de eigen pensioendatum, zelf wenselijk vindt.

Het belangrijkste voordeel van conversie is dat de levenslange afhankelijkheid tussen ex-partners wat pensioen betreft, definitief wordt verbroken. Het kabinet stelt voor om de standaardmethode van verevening te vervangen door conversie. Een nadere uitwerking van dit voorstel vindt plaats in overleg met het Actuarieel Genootschap en de pensioensector.

‘Nee tenzij’ wordt ‘ja, tenzij’

Volgens de Wvps moet de pensioenuitvoerder de verevende pensioenuitkering aan de ex-partner uitbetalen wanneer de ex-partners het vereveningsformulier binnen twee jaar na de scheiding hebben opgestuurd. Uit de evaluatie kwam naar voren dat 20 tot 40% het formulier niet of te laat instuurt naar de pensioenuitvoerder. De vereveningsgerechtigde behoudt dan weliswaar zijn of haar rechten, maar moet te zijner tijd zelf het recht op uitbetaling claimen bij de ex-partner.

Het kabinet stelt voor om het uitgangspunt in de Wvps voor het uitbetalen van het verdeelde ouderdomspensioen via de pensioenuitvoerder te wijzigen van: ‘nee, tenzij u een formulier instuurt’ naar ‘ja, tenzij u aangeeft dat u het pensioen niet wilt verdelen’.

Dit betekent dat pensioenuitvoerders bij een scheidingsmelding via de Basisregistratie Personen in actie komen, tenzij de ex-partners aangeven af te zien van verdeling van het ouderdomspensioen. Hierdoor gaat voor een grotere groep mensen de verdeling van ouderdomspensioen automatisch goed, aldus de minister.

Geen uitbreiding Wvps naar ongehuwd samenwonenden

De Wvps is uitsluitend van toepassing op pensioen bij scheiding van gehuwden en geregistreerd partners. Uit de brief van Koolmees aan de Kamer blijkt dat hij uitbreiding van de werkingssfeer van de Wvps niet wil uitbreiden naar ongehuwd samenwonenden.

Commentaar

Een goede zaak om een wet te toetsen of deze nog wel relevant is en op welke punten die wet aanpassing behoeft om aansluiting bij maatschappelijke veranderingen niet te gaan missen. In 20 jaar kan er immers veel veranderen.

Volgens Koolmees is er niet genoeg veranderd om de Wet helemaal af te schaffen maar hij wil hem wel veranderen. Hij heeft het voornemen om  medio 2019 een wetsvoorstel hiervoor naar de kamer te sturen. Voordat hij dit wetsvoorstel indient wil hij wel nog nader overleg met onder andere de pensioensector. Om er zeker van te zijn dat de voorstellen die hij gaat doen aan de Kamer ook praktisch uitvoerbaar zijn.

Jeroen Boers, directeur & consultant

(Eerste publicatie door Vera Hek, Aegon Adfis op 23 maart 2018)